Hoe moet ik melkopschuimen?
voorbereiding
We gaan er vanuit dat je melk wil opschuimen met het stoompijpje van je espressomachine. Sommige espressomachines hebben een aparte extra boiler of thermoblock voor stoom, maar ook met een enkelvoudig verwarmingselement gaat dit prima. Het is vooral een handigheidje die je moet krijgen door het vooral ook veel te oefenen. Maak eerst de espresso en dan het melkschuim. Wanneer je meerdere cappuccino’s wil maken, schuim dan eerst de melk op en maak dan vervolgens de espresso om koude koffie te voorkomen… Een cappuccino bestaat idealiter uit 1/3 espresso, 1/3 melk en 1/3 melkschuim.
Gebruik koude melk
Volle, magere, lang lekker of biologische melk geeft allemaal weer een ander resultaat en andere smaak. Volle melk werkt het beste. Het melkschuim is lekker lobbig en blijft langer mooi in het cappuccino kopje. Gebruik altijd koude melk. Dit geeft het beste resultaat omdat vanwege de lagere temperatuur je meer tijd hebt om de melk op te schuimen.
Gebruik een RVS (roestvast staal) stoomkan
Het gebruik van een RVS stoomkan is belangrijk omdat je zo controle over de temperatuur van de melk kunt houden. Je houd het melkkannetje namelijk in je handpalm en je houd het melkkannetje dus niet aan het oortje vast. Of zorg in ieder geval dat je met één vinger onderaan het melkkannetje de temperatuur kunt voelen oplopen. Gebruik dus ook géén dubbelwandig kannetje of één van porselein, want dit geleid de temperatuur niet voldoende. Wanneer je het melkkannetje niet meer vast kunt houden omdat het te heet wordt dan moet je stoppen. Dit is doorgaans 65º tot 70° Celcius. Er zijn ook cappuccino thermometers die je kunt gebruiken.
Kies een melkkannetje dat voldoende groot is. 0,4 en 0,6 liter zijn gangbare maten voor thuisgebruik. Zorg ervoor dat het melkkannetje een mooi scherp schenktuitje heeft. Dit schenkt het melkschuim straks het prettigst bij de espresso in het cappuccino kopje.
Vul het melkkannetje tot maximaal 1/3. Dit is vaak waar het schenktuitje ongeveer begint. Tijdens het schuimen neemt de melk enorm in volume toe, vandaar.
Melkopschuimen
Laat eerst even wat stoom ontsnappen vanuit het stoompijpje van je espressomachine. Vaak komt er namelijk ook wat (te veel) aan water uit. We willen graag melk opschuimen geen water…
Plaats de stoomnippel vlak onder het melkoppervlak. Draai de stoomknop van je espressomachine volledig open. Wanneer je nu gaat stomen hoor je een sissend geluid en je ziet dat er veel lucht wordt aangezogen. Zie of hoor je dit niet, dan zit de stoomnippel te diep in de melk. Laat je stoomkan wat zakken. Hoor je borrelende geluiden, veel gespetter en zie je grove bellen in de melk ontstaan? Beweeg dan je stoomkan dan iets naar boven. Een draaiend melkmassa is ideaal. Voel hoe de temperatuur oploopt en beweeg de stoomkan mee naar beneden naar mate de melkschuim toeneemt. Wanneer er veel melkschuim gemaakt wordt maar de maximale temperatuur is nog niet bereikt (je kunt het stoomkannetje nog vast houden) laat dan de stoomnippel iets verder in de melk verdwijnen. Je verwarmt nu de melk zonder veel melkschuim te maken. Kun je het stoomkannetje niet meer vast houden? Draai de stoomknop dicht, want je melkschuim is klaar!
Zet je melkschuim even weg en maak nu eerst je stoompijpje van je espressomachine schoon. Draai kort de stoomkop open zodat melkresten weggeblazen worden. Houd altijd een vochtig microfiber doekje bij de hand om het stoompijpje schoon te wrijven. Nu gaat dit gemakkelijk, als je de melkresten op laat drogen niet meer (stoompijpje in een glas water zetten biedt dan uitkomst).
Om mooi ‘microfoam’ te krijgen kun je de melk in het kannetje als een goed glas wijn walsen. Niet te voorzichtig, het is je moeder niet. Klop het stoomkannetje ook een paar keer op je aanrecht en houd je hand eventueel boven het kannetje als je niet wil dat heel je keuken onder het melkschuim komt. Zorg er in ieder geval voor dat er géén grote bellen meer in je melkschuim zitten. Deze zullen anders in je cappuccino snel kapot springen en je cappuccino op een koffie met zeepsop doen lijken.
Voeg nu het melkschuim aan de espresso toe. Niet te snel en niet te langzaam… Probeer een mooi wit melkschuim in het midden te creëren en een fraai bruin koffierandje aan de zijkant.
Klaar is je cappuccino!
Waar komt cappuccino vandaan?
Cappuccino komt oorspronkelijk uit Wenen en heette “Kapuziner Kaffee”. Afgeleid van de Kapucijnen monniken. Door melk toe te voegen ontstond de kenmerkende kleur van de cappuccino die overeenkomt met de kap (capucio) van de monnik.
Wouter Klootwijk
Artikel uit het NRC